Galanteria drewniana

Galanteria drewniana to funkcjonalne, ozdobne, i pomysłowe wyroby z drewna. Wykonywane są ręcznie przy użyciu narzędzi i maszyn stolarskich z wykorzystaniem jedynie naturalnych surowców.

Drewno to wspaniały materiał zarówno budowlany, jak i wykończeniowy. Od zarania dziejów używano drewna do budowy oraz do wykonywania narzędzi, przedmiotów użytkowych i dekoracyjnych. Obecnie znamy wiele sposobów obróbki drewna. Najpopularniejsze to: cięcie, struganie, frezowanie, toczenie, dłutowanie, rzeźbienie i gięcie.

Proces toczenia drewna polega na wprowadzeniu w ruch obrotowy obrabianego przedmiotu oraz na wykonywaniu odpowiednich ruchów pomocniczych nożami tokarskimi (dłutami), które nadają obrabianemu materiałowi pożądany kształt. Przy skrawaniu drewna  występują zdecydowanie mniejsze siły i momenty oporu niż przy skrawaniu metalu. Dzięki temu w drewnie można toczyć dużo większe średnice niż w metalu o tych samych gabarytach. Toczenie drewna może być bardziej kłopotliwe niż metalu ze względu na większą miękkość drewna i trudniejszą, bo ręczną, a nie w pełni zautomatyzowaną obróbkę. Zabieg ten wymaga większych umiejętności tokarza oraz zastosowania odpowiednich, ostrych dłut.

Praca z tak pięknym i szlachetnym materiałem, jakim jest drewno, daje mnóstwo satysfakcji i przyjemności. Za trud rzemieślnika drewno odwdzięcza się oddaniem niepowtarzalnego kształtu, układem słoi, kolorem, zapachem danego jego gatunku, stworzonego przez Matkę Naturę.

Wśród produktów, które wyszły spod ręki pana Jerzego są m.in.: bukłak z drewna jesionu prążkowanego z wstawkami egzotycznego drewna okume, szkatułka do przechowywania biżuterii z korzenia wiśni i czereśni, kieliszki do alkoholu z drewna jesionu prążkowanego i czeczoty brzozowej w skórzanym etui, moździerz z czeczoty robinii akacjowej z tłuczkiem z drewna badoo, misy z drewna jesionu i dębu, matero (naczynie do yerba mate) z drewna jesionu, patery z drewna sosnowego i jesionowego, kuksy z drewna jesionu, wiśni i czeczoty grochodrzewu, misy z drewna orzecha włoskiego, łyżki, czerpaki itp. do miodu z drewna gruszy, jabłoni, wiśni, jesionu, deski do krojenia z drewna bukowego.

Metoda produkcji

Produkcja galanterii drewnianej zaczyna się od pomysłu na dany produkt i pozyskania odpowiedniego, wysezonowanego materiału. Sezonowanie to bardzo ważny proces rzutujący na jakość drewna. Trwa od kilku do kilkunastu lat. Użycie nieodpowiedniego materiału może  spowodować pękanie lub wypaczanie wykonanego z niego produktu. Następnym etapem jest wstępna obróbka – osiągnięcie odpowiedniej wielkości materiału poprzez cięcie, struganie, klejenie, szlifowanie, frezowanie, wiercenie i trasowanie. Kolejny etap to toczenie. Materiał mocowany jest w tokarce, w uchwycie tokarskim wrzeciona i wprawiony w ruch obrotowy. Tokarz przy użyciu podtrzymki i dłut skrawających nadaje materiałowi pożądane kształty. Po toczeniu następuje szlifowanie wytoczonego przedmiotu przy użyciu papieru ściernego odpowiedniej gradacji. W rezultacie uzyskujemy równą, gładką i jednorodną powierzchnię produktu. Końcowa faza to zabezpieczenie produktu. Odbywa się ona przez nakładanie warstw olei lnianych, kokosowych lub past olejowo-woskowych. Pan Jerzy używa do tego tylko naturalnych konserwantów, jako że wyroby drewniane często mają kontakt z żywnością. Finalna czynność to polerowanie z użyciem bawełnianej szmatki – z gotowego przedmiotu zbierany jest nadmiar oleju lub pasty. Lśniący wygląd uzyskiwany jest przez polerowanie filcowymi tarczami.

To koniec trudnego procesu produkcji galanterii drewnianej. Po nim zaczyna się jej podróż do uśmiechniętego i zadowolonego klienta.

Wytwórca: Jerzy Smoliński

Miejscowość: Raciąż

Kontakt: tel. 602 350 417

Instytucja zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 - 2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Strona internetowa opracowana przez Lokalną Grupę Działania – Przyjazne Mazowsze Projekt pt. „Co wieś to inna pieśń”
współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach poddziałania 19.3 „Przygotowanie i realizacja działań w zakresie
współpracy z lokalną grupą działania ” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 - 2020.