Sochocińskie guziki z muszli

Niezwykłym rzemiosłem na obszarze Lokalnej Grupy Działania – Przyjazne Mazowsze, które musiało ustąpić miejsca bardziej wydajnym i tańszym technologiom, była produkcja guzików. Sochocińskie guziki wytwarzano już w XIX wieku. Produkowane były z muszli wyławianych głównie z rzeki Wkry. Sprzedawano je w Warszawie, Łodzi, Krakowie, a nawet w Petersburgu. Ale pamięć o tym trwającym ponad pół wieku – od lat 70. XIX wieku do lat 30. XX wieku – wyjątkowym okresie w historii Sochocina i regionu żyje i dziś.Jest tak dzięki uruchomieniu w 2009 roku w budynku Gminnego Ośrodka Kultury w Sochocinie Izby Pamiątkowej Guzikarstwa. Inicjatorami utworzenia Izby byli potomkowie sochocińskich guzikarzy. Ideą, jaka im przyświecała, było ocalenie od zapomnienia wyjątkowej tradycji, która przez dziesiątki lat stanowiła istotny element bytu lokalnej społeczności oraz ludzi, którzy ją tworzyli.

Ekspozycja w Izbie składa się z dwóch części. Pierwsza pokazuje dzieje Sochocina i sochocińskiego guzikarstwa. Można tutaj obejrzeć m.in. kopię dokumentów istotnych dla historii miejscowości, jak np. treść aktu lokacyjnego czy ukaz carski odbierający prawa miejskie Sochocinowi. Są też zdjęcia z lat międzywojennych. Na planszach ukazano również historię guzika oraz wizerunki sochocińskich guzikarzy oraz ich wspomnienia. Na uwagę zasługuje plansza pokazująca wpływ guzikarstwa na rozwój Sochocina.Druga część ekspozycji to zaaranżowane wnętrze mieszkalne, w którym zrekonstruowano proces wytwarzania guzików metodą rzemieślniczą. Zostały w nim zgromadzone przeróżne urządzenia służące do wyrabiania guzików z muszli, tj. borownia, tokarnia, dziurkarka. Zbiory, które można oglądać w Izbie Pamiątkowej Guzikarstwa, zostały zgromadzone z pomocą mieszkańców, których rodziny często przez kilka pokoleń trudniły się tym zajęciem.

Wystawa została nagrodzona w ramach IV edycji konkursu Mazowieckie Zdarzenia Muzealne „Wierzba”, uzyskując pierwsze miejsce w kategorii „Najciekawsza wystawa zorganizowana przez placówkę muzealną na Mazowszu”. Bardzo ciekawy jest też film, zatytułowany „Sochocińskie guziki – ślad dawnej tradycji”, przedstawiający proces wytwarzania guzików z muszli. Można go obejrzeć w Izbie, otrzymać w Gminnym Ośrodku Kultury na płycie DVD, a także obejrzeć w internecie. Izba prowadzi też lekcje muzealne dla szkół.

Dzięki Izbie wygasłe kilkadziesiąt lat wcześniej rzemiosło na powrót stało się obecne w świadomości nowych pokoleń, a pamięć o nim jest nieustannie pielęgnowana.

Miejsce: Sochocin, ul. Guzikarzy 8A

Kontakt:Izba Pamiątkowa Guzikarstwa, Gminny Ośrodek Kultury w Sochocinie,  tel. 23 661 87 17, www.gok.sochocin.pl/